Cunnista cunto caafimaad leh waxay muhiimad u leedahay da' kasta, balse baahiyaha cunto way isbeddelaan marka aan sii waynaanayno. Markaan duqoobayno, jirkeena wuxuu u baahan yahay cunto yar. Balse jirkeenu wuxuu u baahan yahay nafaqooyin badan oo gaar ah. Sidaas darteed, cunnista cuntooyinka saxda ah ayaa noqonaysa mid aad muhiim u ah. 

Goor dambe oo nolosha ah, cuntadu waxay sidoo kale noqon kartaa mid ay aad u adag in la dheefshiido. Sidoo kale, caafimaad-darrada ayaa noqon karta qodob. Sonkorowga, niyad-jabka iyo dhibaatooyinka kale ee caafimaadka waxay saameyn karaan wax cunnista. Daawooyinka qaarkood ayaa sababi karaan isdhexgalka daawada iyo cuntada ee aan loo baahnayn sidoo kale.

La yaab ma lahan in daryeelayaashu ay ku adagkaato inay ka caawiyaan dadka ay daryeelaan inay cunaan cunto caafimaad leh. Waa inaad raacdaa tilmaamaha laga helo dhakhtarka qofka, balse xaanshidan tilmaamaha ayaa sidoo kale ku caawin kara. Akhri si aad u ogaato qaababka aad uga gudbi karto caqabadaha caadiga ah ee cunnista cunto caafimaad leh.

Waa maxay cuntada u fiican ee loogu talagalay waayeelka? Taasi waa su'aal caadi ah. Waxaa laga yaabaa inay jiraan arrimo gaar ah oo khuseeya dadka waaweyn qaarkood ama dadka qaba naafonimada. Bale xeerarka guud ayaa ayaa wada khuseeya. Talooyinkaan 5 way fiican yihiin si looga caawiyo ku dhawaad qof kasta, oo ay ku jiraan waayeelka ama qof qaba naafonimo, inay gaaraan dooqashada cunto caafimaad leh:

1. Iska dhin cuntooyinka iyo cabbitaannada ay ku badan yihiin sonkorta, milixda iyo dufanka buuxa
2. Isku day inaad kala bar saxankooda ku buuxiso miro iyo khudaar
3. Wax ku kari saliid caafimaad leh, sida afakaadhada ama saliid saytuunka, halkii aad ku karin lahayd dufanka adag sida subagga
4. Isticmaal mindaawaad iyo dhirayn si aad dhadhan ugu yeesho cuntada, waayo qofka aad daryeesho waxaa laga yaabaa inuu lumiyay qaar ka mid ah dareenkooda dhadhanka iyo urta
5. Weydii dhakhtarka kahor inta aadan ku darin fiitamiino ama nafaqooyinka kabista ah cuntada maadaama qaarkood ay dhibaato u keeni karaan daawooyinka

Waa kuwaan dhibaatooyinka wax cunnista ee caadiga ah iyo qaababka gacan ka gesyan kara sidii looga gudbi lahaa:

Wax ruugis/calalis la'aanta
Ilkaha iyo cirridka ayaa isbedeli kara marka la waynaado, taasoo ka dhigi karta in la calaliyo cuntooyinka qaarkood. Dooro cuntooyinka jilicsan sida miraha bisil ee iniinta laga bixiyay, malaayga tuunaha ee qasacadaysan, lawska shiidan ee la mariyo muuska, iyo maraq cusbada ku yar tahay.

Wax liqid la'aanta
Dadka waaweyn waxay u muuqdaan kuwa sameeya candhuuf yar. Taasi waxay adkeyn kartaa in la liqo cuntada waxayna xitaa horseedi kartaa in la mergado. U sheeg dhakhtarkooda haddii qof aad jeceshahay dhibaato ka haysato liqitaanka cuntada

Cunto-xumada
Isku day inaad ku darista cuntooyinka fudud maalintii oo dhan. Burcadka iyo buskudka badarka buuxa ah, tufaaxa la jarjaray ee leh lawska shiidan, ama ulaha seleriga ee lagu ee la dhex geliyay salarka tuunaha dhammaan waa xulashooyin caafimaad leh.
Niyad-jabku wuxuu mararka qaarkood sababi karaa cunto-xumo. Markaas waa waqtigii la wici lahaa dhakhtarkooda.

Wax cunnis la'aanta
Qofka qaba naafonimada, dhibaatooyinka jireed ayaa ku sii adkeyn karaan inuu wax cunno. ALS, lafo-beelka, cudurka Parkinson iyo faaliga ayaa ah jirrooyin yar oo ka dhigi kara wax cunnista mid adag. Raadso fargeetooyin, malqacado, saxamo gaar ah iyo agab kale.

Dadka waaweyn ee da'doodu tahay 65 jir iyo ka weyn waxay u badan tahay in isbitaal loo dhigo cudur cuntada ka dhashay. Waa kuwaan qaar ka mid ah qaababka gacan ka geysan karaan in la dhimo halista:

• Si fiican u dhaq gacmaha, mindiyaha, fargeetooyinka, malqacadaha iyo saxamada
• Ha ahaadaan nadiif sagxadaha wax lagu kariyo iyo wax lagu cunno
• Ka sooc hilibka ceyriinka ah, hilibka digaaga, kalluunka iyo ukumada cuntooyinka diyaarka u ah in la cunno
• Ku kari cuntooyinka heerkul aad u sarreeya si uu u dilo jeermiska (cuntooyin kala duwan ayay tahay in lagu kariyo heerkulo kala duwan)

Cunista cuntada caafimaadka leh way adkaan kartaa marka la haysto miisaaniyad xaddidan. Biilasha Cuntada, Daawooyinka Laga IibsadoMiiska Farmashiga (OTC) iyo Yutiilitiyada (biyaha iyo korontada) waa macaash qiimo leh oo ay ku jira qorshayaasha caafimaadka ee laba-geesoodka ah ee laga helo UnitedHealthcare.* Dheefooyinkan waxay siinaysaa xubnaheena dhibcaha bille ah oo dabacsan si ay ugu bixiyaan cunto caafimaad leh, badeecooyinka OTC iyo bixinta biilasha tamarta. Waxay u isticmaali karaan dhibcahooda inay ku iibsadaan miraha iyo khudaarta, hilibka iyo kalluunka, waxyaabaha caanaha laga sameeyo iyo cunto kale oo caafimaad leh iyadookharash la'aan ah.

Qorshayaasha caafimaadka ee laba u qalmitaanka waxaa loogu talagalay dadka u-qalma Medicaid iyo Medicare labadaba. Qorsheyaasha caafimaadka ee laba geesoodka ah waxaa ku jira dheefooyin badan oo dheeraad ah kuwaas oo nolosha u fududayn kara shakhsiyaadka dakhligoodu hooseeyo. Dhibcaha Cuntada, OTC iyo Biilasaha Tamarta waa hal tusaale. Eeg dhammaan macaashyada kale ee qorshayaasha caafimaad ee laba geesoodka ah ay bixin karaan.

*Dheefaha iyo sifooyinka way ku kala duwan yihiin qorshe/aag kasta. Xaddidaado iyo ka-dhaafitaano ayaa khuseeya. Faahfaahinada saxda ah ee Dhibcaha Cuntada, OTC iyo Biilasha Tamarta ee ay ku jirto 2023 Qorshahaaga Baahiyaha Gaarka ah ee laba-geesoodka, wac lambarka ama booqo mareegta ku qoran dhabarka dambe ee kaarkaaga UnitedHealthcare UCard.